Konferencja prasowa wojewody - Aktualności - Świętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach

Wojewoda Grzegorz Banaś zaprezentował dziś dziennikarzom dane dotyczące realizacji obowiązku złożenia oświadczeń majątkowych przez samorządowców.
Podczas konferencji prasowej wojewoda zaprezentował dane dotyczące realizacji obowiązku złożenia oświadczenia majątkowego przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, oświadczenia o działalności gospodarczej małżonka oraz oświadczenia o umowach cywilnoprawnych zawartych przez małżonka. - Jeśli chodzi o osoby, które złożyły swoje oświadczenia majątkowe po upływie 30 dni od ślubowania, to obowiązku tego nie wykonało 7 samorządowców z naszego województwa. W tym znajduje się 2 1 wójt, 1 burmistrz i 5 przewodniczących rad. W przypadku złożenia po terminie oświadczenia o działalności gospodarczej małżonków oraz oświadczenia o umowach cywilnoprawnych przez nich zawartych, mamy do czynienia z 17 osobami. Wśród nich jest 8 osób pełniących funkcje wójtów, burmistrzów i prezydenta miasta - poinformował wojewoda Grzegorz Banaś. Wojewoda zwrócił się do odpowiednich rad gmin o stwierdzenie wygaśnięcia mandatów tych osób. Rady mają na to 3 miesiące - w przypadku radnych, natomiast jeśli chodzi o wójtów, burmistrzów i prezydenta ma to nastąpić w ciągu miesiąca. - Nie przyjmuję wytłumaczeń, że ktokolwiek zapomniał o oświadczeniach. Osoby stanowiące prawo lokalne muszą pamiętać o tym, że w szczególności muszą przestrzegać prawa ogólnego - skomentował wojewoda.
Wygaśnięcie mandatów wójtów ( burmistrzów i prezydentów)jest równoznaczne z przeprowadzeniem ponownych wyborów w tych samorządach, gdzie doszło do nieprawidłowości. Odnośnie radnych sytuacja może być dwojaka: 1. jeśli wygaśnięcie mandatu radnego miało miejsce w gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców wojewoda zarządza wybory uzupełniające. Przeprowadza się je w terminie 3 m-cy od daty stwierdzenia przez radę wygaśnięcia mandatu. 2. jeśli zaś wygaśnięcie mandatu radnego nastapiło w gminie liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców, mandatu radnego powiatu i województwa rada, po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu radnego, podejmuje na następnej sesji uchwałę o wstąpieniu na jego miejsce następnego kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno największą liczbę głosów.
Jeśli chodzi o wybory do rad gmin, to zarządzi je wojewoda, natomiast w przypadku osób pełniących funkcje wójta, burmistrza i prezydenta wybory odbędą się po zarządzeniu premiera.
Ponowne wybory zostaną przeprowadzone w: Nowym Korczynie, Bodzentynie, Baćkowicach, Pierzchnicy, Skarżysku-Kamiennej, Łagowie, Stąporkowie, Pawłowie, Samborcu i Dwikozach

Stanowisko Departamentu Prawnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

W myśl art 2-6 ust l pkt 1a ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. Nr 113, poz. 934 z późn. zm.) wygaśnięcie mandatu wójta następuje wskutek niezłożenia w terminach, określonych w odrębnych przepisach, oświadczenia o swoim stanie majątkowym, oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka, oświadczenia o umowach cywilnoprawnych zawartych przez małżonka lub informacji o zatrudnieniu, rozpoczęciu świadczenia pracy lub wykonywania czynności zarobkowych albo zmianie stanowiska małżonka.
Z kolei odnośnie radnych na mocy art. 190 ust l pkt 1a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2003 r., Nr 159, poz 1547 z późn.zm.) wygaśnięcie mandatu następuje wskutek niezłożenia w terminach, określonych w odrębnych przepisach, oświadczenia o swoim stanie majątkowym, oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka, oświadczenia o umowach cywilnoprawnych zawartych przez małżonka lub informacji o zatrudnieniu, rozpoczęciu świadczenia pracy lub wykonywania czynności zarobkowych albo zmianie stanowiska małżonka.
Zaznaczyć trzeba, że zacytowane powyżej przepisy weszły w życie l września 2006 r. i mają zastosowanie do kadencji następujących po kadencji, w czasie której ustawa zmieniająca weszła w życie.
Nadto obowiązują nadal zawarte w ustawach samorządowych przepisy przewidujące dla wójtów i radnych sankcje za niezłożenie oświadczeń majątkowych, o działalności gospodarczej współmałżonka i o zawartych umowach cywilnoprawnych przez współmałżonka - art. 24k ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001, Nr 142, poz.1591 z późn. Zm.), art 25f ust. l ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r.,, Nr 142, poz. 1592 z poźn. zm.) i art. 27f ust. l ustawy z dnia 5 czerwca 1993 r. o samorządzie powiatowym (Dz,U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1590 z późn.zm.) w postaci utraty wynagrodzenia lub diety do czasu złożenia oświadczenia.
Należy jednak wskazać, że w przypadku niedopełnienia obowiązku złożenia w/w oświadczeń obecnie zastosowanie będzie miał przepis art. 26 ust l pkt la ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta i art. 190 ust. l pkt 1a Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, jako przewidujące surowszą sankcję, tj. wygaśnięcie mandatu. Zauważyć trzeba, że zgodnie z art. 190 ust 2 Ordynacji wygaśniecie mandatu stwierdza rada w drodze uchwały, najpóźniej w 3 miesiące od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu. Zatem pomiędzy dniem wygaśnięcia mandatu a dniem stwierdzenia tego faktu przez radę może upłynąć do 3 miesięcy. Zatem wyżej wskazane przepisy ustaw samorządowych przewidujące utratę wynagrodzenia lub diety w przypadku niezłożenia oświadczeń będą miały, w ocenie Departamentu Prawnego MSWiA, znaczenie o tyle, że pozwolą na zaprzestanie wypłacania wynagrodzenia i diety (które oczywiście i tak są nienależne z uwagi na wygaśniecie mandatu) niezwłocznie po upływie terminu do złożenia oświadczeń, a przed wydaniem przez radę uchwały o wygaśnięciu mandatu.
Zgodnie z art. 192 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w przypadku nieobsadzenia mandatów lub wygaśnięcia mandatu radnego rady w gminie liczącej do 20.000 mieszkańców, wojewoda zarządza wybory uzupełniające. Jedriakże wyborów uzupełniających nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji rad (art. 193 ust.4 Ordynacji). Z kolei w gminach liczących ponad 20.000 mieszkańców, powiatach i województwach, w myśl art. 194 ust. l Ordynacji, w przypadku wygaśnięcia mandatu radnego, właściwa rada, po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu radnego, podejmuje na następnej sesji uchwałę o wstąpieniu na jego miejsce kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno największą. liczbę głosów, a nie utracił prawa wybieralności. Przy równej liczbie głosów decyduje kolejność umieszczenia nazwiska kandydata na liście. Przepis art. 193 ust. 4 stosuje się odpowiednio. Z tym, ze jeżeli wskutek wygaśnięcia mandatów, których obsadzenie w trybie ust. l i 2 nie było możliwe, skład rady zmniejszył się więcej niż o 1/5, przeprowadza się wybory uzupełniające do danej rady, chyba że do zakończenia kadencji rady zostało mniej niż 6 miesięcy (art. 194 ust 3 Ordynacji)
Stosownie do art. 28d ust l ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji, przeprowadza się wybory przedterminowe na zasadach określonych w ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz w ustawie - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmikóu województw. Z tym, że wyborów nie przeprowadza się, jeżeli data wyborów przedterminowych miałaby przypaść w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji wójta. Wyborów przedterminowych nie przeprowadza się także wtedy, jeżeli data wyborów miałaby przypaść w okresie dłuższym niż 6 a krótszym niż 12 miesięcy przed zakończenińm kadencji wójta i rada w terminie 30 dni od dnia podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśniecie mandatu wójta podejmie uchwałę o nieprzeprowadzaniu wyborów (art. 28d ust. 2 Ustawy o samorządzie gminnym)
W ocenie Departamentu Prawnego MSWiA jako dzień wyboru należy rozumieć dzień przeprowadzenie wyborów. Stanowisko to potwierdzone zostało, w trybie roboczym, z Zespołem Prawnym i Organizacji Wyborów Krajowego Biura Wyborczego. W tym miejscu dodatkowo zwrócić można uwagę na przepisy dotyczące protestów wyborczych. Zgodnie z art. 58 ust 5 Ordynacji w razie wniesienia protestu, do czasu rozstrzygnięcia sprawy do osób wybranych stosuje się przepisy o obowiązkach i prawach radnych. Zatem podjęcie wykonywania praw i obowiązków radnego nie jest uzależnione od rozstrzygnięcia protestu. Nie byłoby zatem uzasadnione twierdzenie, ze za dzień wyboru w przypadku wniesienia protestu przeciwko ważności wyborów lub ważności wyboru radnego należy uznać dzień uprawomocnienia się orzeczenia sądu.